Er was eens… een legerofficier te paard in het Engelse leger die de eerste circusdirecteur ooit zou worden. Zijn naam was Philip Astley. Hij wordt gezien als de eerste die het presenteren van kunststukken te paard combineerde met clownerie, koorddansen en acrobatiek. Kortom, zonder het zelf te weten had hij het circus uitgevonden!
Sommige wijsneuzen (historici) zeggen dat het circus er al was in de tijd van de Romeinen. Wie echter de oude documenten goed bestudeert moet toegeven dat dat wat de Romeinen circus noemden toch bijzonder weinig lijkt op wat we tegenwoordig circus noemen.
Wel waren er sinds de oudheid al clowns, (exotische) dierendressuur en acrobaten. Deze traden echter altijd alleen op en nooit samen. Philip Astley was de eerste die deze acts samen liet optreden. Gezien de opleiding en opvoeding van Astley is het ook onwaarschijnlijk dat hij van het bestaan van het Romeinse circus af wist en daar zijn idee op gebaseerd heeft. Astley gebruikte zelfs het woord circus nooit.
Astley’s grootste concurrent Charles Huges was het die het woord circus voor het eerst gebruikte in 1872 toen hij een vergelijkbare show als die van Astley’s bracht in zijn “Royal Circus” in St. Georges Field, slechts enkele honderden meters van waar Astley ooit begonnen was.
De branden die plaatsvonden hadden weinig effect op Philip Astley. Hij stak met zijn show het kanaal over. In 1774 is hij voor het eerst in Parijs en viert triomfen. Twee jaar later laat hij een amphitheater bouwen aan de Faubourg du Temple. Dit zou na zijn vertrek overgenomen worden door de familie Franconi. Nazaten van deze familie zijn nog steeds in het circus actief!
In 1787 heeft Astley ook in Dublin een amphitheater laten bouwen en show gegeven, maar hij blijft reislustig. Hij trekt nog datzelfde jaar oostwaarts tot en met Belgrado om shows te geven met tussenstops en shows in o.a. Brussel en Wenen.
Zijn rivaal Charles Hughes zat ook niet stil en introduceerde het circus in Rusland. Een leerling van Hughes , John Bill Rickets, bracht het circus in 1793 naar de Verenigde Staten. In die tijd had het circus nog geen tent, maar in iedere plaats werd een “houten” theater gebouwd om shows in te geven. Boswell en Fillis brachten het circus naar Zuid-Afrika, Frank Brown naar Latijns-Amerika en Harmston naar het Verre Oosten waar men tot die tijd enkel acrobatische groepen kende. Langzaam maar zeker veroverde het circus de wereld.
Vertaling van een tekst uit “Mogg’s New Picture of London and Visitor’s Guide to it Sights” (1844)
Astley’s Amphitheatre, nabij Westminster Bridge, was voor het eerst opgericht door wijlen Philip Astley in 1767, en was een openluchtvoorstelling op een stuk land. In 1780, is het omgetoverd in een overdekt amphitheater, met loges, een galerij en piste. Het is twee keer verwoest door brand; in augustus 1794, en in september 1803; het is herbouwd en ongeveer zes maanden later in april 1804 voor het eerst heropend. Een derde brand, met fatale gevolgen, heeft plaatsgevonden op 8 juni 1841 en het hele theater is verwoest. De vreselijke schok die de toenmalige eigenaar Ducrow kreeg van deze vuurzee die de dood van een van zijn oudste medewerkers met zich meebracht en het verlies betekende van zijn complete theater eigendom brachten hem in een toestand van gekte die hij nooit meer te boven kwam en uiteindelijk stierf hij op 27 januari 1842. Een elegant theater, op vergrote schaal en met nog meer pracht en praal, decoraties van karmozijn en goud, is gebouwd door de heer Batty, een gevierd paardenkunstenaar.
Leuke Weetjes over Astley’s Amphitheater
In haar roman Emma (1815) noemt schrijfster Jane Austen een bezoek aan Astley’s de reden voor het tot stand komen van de verzoening en de verloving van Robert Martin en Harriet Smith.
Charles Dickens schreef een kort verhaal getiteld “Astley’s” over het amphitheater in zijn boek “Sketches by Boz” (1836). Hij beschrijft een avond in het theater in hoofdstuk 39 van “The Old Curiosity Shop” en er wordt ook naar het circus verwezen in “Hard Times” (Boek 3, Hoofdstuk 7).
Pablo Fanque, de negroïde circus paardrijder en circus directeur, het meest bekend voor zijn vermelding in het Beatles lied “Being for the Benefit of Mr. Kite!” op het album Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, maakte zijn debuut in Astley’s in 1847.